Różewicz Tadeusz (ur. 9.10.1921 w Radomsku, zm. 24.04.2014 we Wrocławiu) – polski poeta, dramaturg, prozaik, scenarzysta. Pierwsze utwory poetyckie drukował w 1938 w pismach młodzieżowych. W czasie wojny współpracował z prasą konspiracyjną, wydał konspiracyjnie swój pierwszy tomik poezji i opowiadań. Po wyzwoleniu studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Jest autorem kilku zbiorów opowiadań, m.in. Opadły liście z drzew (1955), Wycieczka do muzeum (1966), ponad trzydziestu tomów poezji, m.in. Echa leśne (1944), Niepokój (1947), Srebrny kłos (1955), Formy (1958), Rozmowa z księciem (1960), Duszyczka (1977), Zawsze fragment (1996), Kup kota w worku (2008), To i owo (2012), oraz kilkunastu dramatów, m.in. Kartoteka (1960), Stara kobieta wysiaduje (1969), Na czworakach (1972), Białe małżeństwo (1975), Do piachu (1979), Kartoteka rozrzucona (1997). Scenariopisarstwo rozpoczął od współpracy ze swoim młodszym bratem – Stanisławem Różewiczem. Debiut scenariopisarski Różewicza przypada na rok 1956, tworzy wtedy razem z Kornelem Filipowiczem scenariusz do filmu Trzy Kobiety (ekranizacja opowiadania Filipowicza Trzy kobiety z obozu, w reżyserii Stanisława Różewicza). Wspólnie z Filipowiczem pracował także przy filmach: Miejsce na ziemi (1959), Głos z tamtego świata (1962), Piekło i niebo (1967). Z bratem Stanisławem współtworzył filmy: Świadectwo urodzenia (1961), Echo (1964), Mąż pod łóżkiem (1967, według noweli Fiodora Dostojewskiego), Samotność we dwoje (1968, według opowiadania Straszny czwartek w domu pastora Karola Ludwika Konińskiego), Drzwi w murze (1973). Twórczość Różewiczów wyraża protest przeciw kryzysowi tradycyjnych wartości i idei, który towarzyszy człowiekowi nowoczesnemu. Przez ten bunt przebija potrzeba odbudowy zasad etyki i moralności idących w parze z uporządkowaną zwyczajnością ludzkiej egzystencji. We wspólnie realizowanych filmach braci Różewiczów można doszukać się najbardziej charakterystycznych cech twórczości poetyckiej Tadeusza: powściągliwości, wyciszenia, uczuciowej dyskrecji, wrażliwości na szczegół i prostoty obrazowania. Stanisław Różewicz spośród prozy Tadeusza Różewicza dokonał adaptacji opowiadania Piwo, telewizyjnej noweli z serii Dzień pierwszy, dzień ostatni z 1956 roku. Na podstawie motywów kilku opowiadań okupacyjnych zrealizował Opadły liście z drzew (1975) a w 1994 roku w oparciu o opracowaną przez poetę książkę, poświęconą najstarszemu z braci Różewiczów – Januszowi, stworzył obraz dokumentalny Nasz najstarszy brat. W roku 1992 Magdalena Łazarkiewicz – według scenariusza napisanego wspólnie z Janem Różewiczem, przeniosła na ekran dramat Białe małżeństwo. Różewicz jest laureatem wielu prestiżowych nagród, m.in. Nike 2000 za książkę Matka odchodzi, oraz kilku doktoratów honoris causa, m.in. Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (2010).
Źródła:
akademiapolskiegofilmu.pl
Janicki Stanisław, Film polski od A do Z, Warszawa 1973, s. 245-246
Maszewska-Łupiniak Monika, Czerwień i biel w odcieniach szarości. Kino narodowe braci Różewiczów. W: Kino polskie jako kino narodowe. Red. Lubelski Tadeusz, Stroiński Maciej, Kraków 2009, s. 163-170
Autor: Jaśmina Przypis