Skolimowski Jerzy (ur. 5 maja 1938, Łódź) – polski reżyser filmowy, scenarzysta, aktor, a także poeta i malarz. W młodości interesował się jazzem oraz uprawiał boks. Studiował polonistykę i etnografię na Uniwersytecie Warszawskim. W 1963 roku ukończył reżyserię w łódzkiej PWSTiF. Wydał tomiki wierszy Siekiera i niebo (1959) oraz Gdzieś blisko siebie (1958). Współtworzył scenariusz do filmów Nóż w wodzie Romana Polańskiego i Niewinni czarodzieje Andrzeja Wajdy (tu pojawia się nowofalowy motyw autobiograficzny Skolimowskiego, który występuje w filmie jako bokser). W 1964 roku debiutował filmem Rysopis, składającym się z trzech etiud zrealizowanych w szkole filmowej. Obraz został pozytywnie przyjęty przez krytykę, co umożliwiło reżyserowi zrealizowanie w 1965 roku kolejnego filmu – Walkower. Kariera Skolimowskiego nabierała szybkiego tempa; zaliczano go do twórców „nowego kina” – w 1966 roku, w 177 numerze „Cahiers du Cinema” poświęcono jego sylwetce najwięcej miejsca, uznając, iż jest młodym, zaangażowanym społecznie twórcą, wprowadzającym do kinematografii nowatorską stylistykę. Kolejnymi zrealizowanymi filmami były: Bariera (1966), Ręce do góry (1967) oraz nagrany w Belgii Start (Le Depart, 1967) – według współtworzonego scenariusza z Andrzejem Kostenką; nagrodzony Złotym Niedźwiedziem w Berlinie za najlepszy film. Do innych obrazów zrealizowanych za granicą należą m.in.: Na samym dnie (1970), Wrzask (1978), Wiosenne wody (1987) czy pełna kontrowersji adaptacja – Ferdydurke (1991). Pierwsze fabularne filmy reżysera charakteryzowały się znaczną metaforyką i poetyckością, a także konstrukcją dramatu (jedność czasu i miejsca). Twórca jest autorem scenariuszy do większości wyreżyserowanych przez siebie filmów. W 1982 roku zdobył Złotą Palmę za najlepszy scenariusz do filmu Fucha. Zasiadał w jury festiwali filmowych w Cannes, San Sebastian oraz Wenecji. W 2011 roku otrzymał tytuł „honoris causa” Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. K.S.
Żródła:
Lubelski T., Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty, Chorzów 2008.
Kosecka B., Jerzy Skolimowski, [w:] Słownik filmu pod red. Rafała Syski, Kraków 2005.
Autor: Klaudia Sowa